فرهنگ روابط اجتماعی در اسلام ( مدارا )

ریشه شناسی :
مدارا یعنی راه آمدن بر اساس محبت در مسیر ربوبیت 
مدارا یک کوتاه آمدن است برای رسیدن به رضای الهی .

تصاحل : کوتاه آمدن به دلایل مختلف : حال دعوا نداشتن – ترس – نگران دنیای خود بودن – دنبال محبت مردم بودن و ..

مدارا چگونه راه تصاحل را میبندد ؟ اول اینکه منشا محبت باشد و دوم در مسیر ربوبیت باشد .

عفو :گذشت کردن – آدمی میگذرد از چیزی که میتواند دلایل مختلفی داشته باشد – مثلا میگذرد تا خدا از آن بگذرد .

وقتی به دامنه مدارا میرسیم ، بحث این کلمه خیلی پایین تر از کلمه اخوت و یا رفاقت مطرح میشود .
بین ما بچه مسلمان ها و یا حداقل جمع خودمان اصلا نباید مدارا باشد ، ما باید نسبت به هم برادر و رفیق باشیم .
مدارا فقط باید در مقابل دشمنان و مخالفان بعمل بیاید .

مدارا برای بهتر نشان دادن و دفاع کردن از حق است نه برای پوشاندن قسمتی از حق .

مثال :

این فرد مخالف است ، اگر با او مدارا کنیم میل به حقیقت پیدا میکند نه اینکه قسمتی از حقیقت را حذف کنیم که شخص به ما متمایل شود این میشود سازش کاری .

از کشور دیگری وارد ایران شدند و مسلمان نیستند ؛ مدارا میگه وقتی مسلمان نیست ، نسبت به مسائلی که برای آن ارزش نیست به او توضیح بده که با او مدارا میکنی نه اینکه ارزش های او را قبول میکنی .

موضع نگرفتن خیلی قاطع مقام معظم رهبری در سخنرانی جنبش عدم تعهد در برابر خیلی از ملتهایی که با ما همراه نیستند از آداب مدارا است .
من از فردی که جلوام نشسته خوشم نمی اید . مستقیم به او نمیگم فلانی من از تو بدم میاد . زمان میدم و سرفرصت میگم و برای نهی از منکر مهلت میدم اما سازش نمیکنم و کارهای شخص را تایید نمیکنم .

در برابر مسائلی که خوشم نمی اید سکوت میکنم و تعریف و تمجید نمیکنم . سکوت برای رسیدن به حقیقت برتر !

امام صادق (ع) :
از گناهای شیعیانمان خیلی بدمان می آید اما خودشان را دوست داریم .

+ در مدارا زیر پا نهادن قسمتی از حقیقت را نداریم .

اصول کافی – ج5 – ص 56 :
امام باقر (ع) :

خداوند به شعیب خطاب کرد صد هزار نفر از قوم تو را حلال خواهم کرد ؛ از این صد هزار نفر ، چهل هزار نفر بدکاران هستند و شصت هزار نفر از خوبان !
شعیب گفت خوبان را برای چه ؟ امام فرمودند : آن شصت هزار نفر را برای مداراهایشان !

یعنی مداراهایی که لازم نبوده است را انجام دادن مانند جاهایی که انسان احساس کند اصول و ارزش هایش زیر سوال میرود .
_ در برابر منافقان ، خوارج ، کفار _

منافقان کسانی هستند که اعتقادی به خدا ندارند اما خدا را صدا میزنند 
خوارج کسانی هستند که با لعاب دین بی دینی را ترویج میکنند .

در جاهایی میشود زمان داد و مدارا کرد اما نسبت به آمریکا یا اسرائیل یک لحظه مدارا جایز نمی باشد .

حدود الهی :
در اجرای حدود الهی حق مدارا ندارید . 
اگر کسی کاری انجام دهد که مشمول حد شود ، قبل از اینکه توبه کند لو برود ، حد بر او واجب است و باید اجرا شود .

عدالت :

در اجرای عدالت نمیشود مدارا کرد زیرا عدالت دوطرفه است . نمیشود به شخص a مدارا کرد زیرا به شخص b ظلم میشود .

ستم :

در برابر ستم کارانی که در برابر مدارا جری میشوند و بی حیایی میکنند و بیشتر ظلم میکنند مدارا جایز نمی باشد .

ترحم بر پلنگ تیز دندان / ستم کاری بود بر گوسفندان 

سوره آل عمران آیه 133 – 134

وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ( 133 ) الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ( 134)

آماده کرده ایم برای متقین تمام رضوان و کسانی که انفاق میکنند در آشکار و پنهان / مدارا میکنند با مردم و بعد از مدارا احسان و نیکوکاری هم انجام میدهند .

مدارا از نظر قرآن :
مدارا بر مبنای گذشت و محبت نسبت به کسانی که مخالفند با ما نه دشمنان و نه معاندان !

سوره شوری آیه 37 :

وَ الَّذِینَ یجْتَنِبُونَ کَبَئرَ الاثمِ وَ الْفَوَحِش وَ إِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُون

و در جاهایی که عصبانی میشوند میبخشند و غضب نمیکنند .

بواعث مدارا :

محبت خدا را جلب میکند : چون خداوند خود ، بالاترین مدارا کننده است و اغلب مردم با خدا مخالفند ، خداوند با همه مدارا میکند و هرکس میزان مدارایش با دیگران بیشتر شود ، خداوند در حق او بیشتر مدارا میکند و بیشتر دوستش دارد .

مانند شخصی که نماز قضا دارد و در مسیر قضا کردن است خداوند با او مدارا میکند اما حق الناس را ابدا مدارا نمیکند .

مایه محبت خلق میشود : دشمنان اهل بیت انها را دوست داشتند چون اعتقاد داشتند که اهل بیت با آنها راه می ایند .
در سیستم مدارا با مخالفین اهل بیت طرف را خورد نمیکردند و او را بی حیثیت نمیکردند ؛ حتی با دشمنان شمشیر کشیده .

مدارا در قصاص :حتی در قصاص هم مدارا کنید بشرط اینکه مدارا برای ادمی باشد که واقعا متنبه شده باشد .

مدارا در اختلافات :

سوره بقره آیه 237 

"وَإِن طَلَّقْتُمُوهُنَّ مِن قَبْلِ أَن تَمَسُّوهُنَّ وَقَدْ فَرَضْتُمْ لَهُنَّ فَرِیضَةً فَنِصْفُ مَا فَرَضْتُمْ إَلاَّ أَن یَعْفُونَ أَوْ یَعْفُوَ الَّذِی بِیَدِهِ عُقْدَةُ النِّکَاحِ وَأَن تَعْفُواْ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَلاَ تَنسَوُاْ الْفَضْلَ بَیْنَکُمْ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ"

طلاق : در جامعه اسلامی ما فرهنگ طلاق وجود ندارد . 
دوفردی که بعدز مدتی زندگی کردن میفهمند که بدرد هم نمیخوردند و میخواهند طلاق بگیرند یک جعبه شیرینی بگیرند و جدا شوند و تمام . قرار نیست حیثیت هم را بریزند . در طلاق هم مدارا کنید .

سلامت روانی : مدارا برای شما سلامت روانی می اورد و اضطراب و افسردگی را کم میکند . عصبانیت و پرخاشگری را کم میکند . 
بسیاری از همین بیماری های قلبی عروقی ما بخاطر بی مدارایی است .

هر وقت خدا راضی بود و یا دنیا برایتان داشت تا آخر قضیه ای جلو بروید .

دنیای دلم خنک شد این میشود دنیای مجاز ی؛ خنک نمیشود فقط اعصابتان خورد میشود .
دنیا بر واحد پول یا اعتبار یا مقام است که باید اینها را داشته باشد برایتان یا آخرت !

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است / با دوستان مروت با دشمنان مدارا

تحف العقول ص 375 :
همانا مدارا سرزمین شما را آباد میشازد و روزی شما را افزایش میدهد .

کافی ج 1 – ص 26 :
تبدیل کینه ها به محبت : اگر احترام میخواهید با مدارا باشید .

با چه کسانی مدارا نداشته باشد ؟
با بی جنبه ها مدارا نکن زیرا او لطف مکرر تو را حق مسلم خود میداند .

اینگونه افراد تنظیمات و ترتیبات عقلی شان درست نیست که کجا لطفه و کجا حق !

در بحث تربیتی ، نسبت به فرزندانی که لوس میشوند مدارا نکنید .
خیلی وقتها با کسانی که ارتباط دارید ممکن است شرایط تو را درک نکنند اما بالاتر بودن تو نسبت به خود را باید درک کنند در غیر اینصورت تنظیمات عقلی شان مشکل دارد .

باعث جذب دین میشود : در بسیاری از جاها مدارا نکردن دینداران باعث دفع هزاران نفر از دین میشود .

مبلغین ، علمای دین و حاکمان دینی اگر کسی از این افراد اهل مدارا نیست لطفا اسعفا بدهد .
در مسائل دینی عمیق روانشناختی – معرفتی و تند روی های بدون مدارای دینی منشا اصلی تلورانس است که تلورانس آخر بی قیدی است .

تلورانس : دنیا اصلا دنیای اهل تصامل و تصامع و مدارا میباشد که هیچی چیزی حقیقت محض نیست و اصولی وجود ندارد 

وقتی روایت قران را رعایت نمیکنید باعث بوجود امدن تفکرات تلورانسی میشود ( هیچی چیزی ثابت نیست و هیچ چیزی وجود ندارد ؛ بی قیدی و بی مسئولیتی و عدم توجه به اخرت ، تغییر خواب و خوراک و پوشاک و تغییر نگاه جدی به دنیا و پوچ گرایی بوجود می آید ) که باعث میشود شما نسبت به اخلاقیات هیچ اصولی را رعایت نکیند .

تمام جنایت های عقیدتی – فلسغی نتیجه مدارای دینی نداشتن خیلی از مسلمانان و علمای دینی است .

تلورانس بعد از قرون وسطی بوجود امد و در ان زمان دین حاکم کاری کرد که مردم بی دین شدند .
فشار بر عقیده ها و اینکه علم تکفیر بالا رفت ماحصل این نگاه بی قیدی است که کل مکتبهای تلورانس بعد از فشار کلیساهای کاتولیک بوجود امد و فشار غیر اصولی انها باعث شد که مردم بی دین شوند .

مدارا در هیچکدام از مسائل اجتماعی ما رعایت نمیشود و همین باعث بی قیدی در جامعه میشود .
ما نگاه جدی به مسائل احکام داریم اما نگاه جدی به اخلاق نداریم .

پس خواهران و برادران گرامی در مسئله مدارا بیشتر دقت کنید که خدایی نکرده آخرت خود را خراب نکنید .