چهارشنبه, ۴ ارديبهشت ۱۳۹۲، ۰۶:۴۵ ب.ظ
فرهنگ روابط اجتماعی در اسلام ( مشاوره [1] )
در تعالیم انجیل و تورات به این صراحت نداریم که مشاوره امر واجبی است و ترک آن ، ترک یک امر واجب است .
مشاوره از مصدر شور است و شور در ادبیات عرب به معنای خالی کردن چیزی که سود دارد برای تو .
مشاوره یک منبع علمی است برای چیزی که شما می خواهید .
در ادبیات عرب به زنبورداری که زنبور دارد می گویند شورت العسل ؛ یعنی خالی کردن عسل که از ریشه شور می آید .
وسائل الشیعه حرعاملی – ج 2 – ص 429 – امام علی ع :
تعریف مشورت : دیدگاه های گوناگون صاحبنظران را در هم آمیز و از میان آنها نزدیکترین رای به ثواب و دورترین رای به خطا را برگزین و عمل کن .
وقتی دیدگاه ها را در کنار هم جمع کردی یقینا ممکنه درست نباشد و تو باید نزدیکترین به ثواب را انتخاب کنی .
مشاوره ضرورت عقلیه است و به دین کاری ندارد و یقینا عقل جمعی بهتر از عقل فردی است .
خداوند از حضرت جبرائیل به حضرت سلیمان وحی کرد که شما عمرتان زیاد است خداوند فرموده اگر میخواهید میتوانید مادام العمر زنده باشی ، حضرت سلیمان با همه اطرافیان مشورت کردند و همه موافقت کردند و گفتند خیلی خوب است که زمین بدون پیامبر نمی ماند و عمر شما طولانی است ؛ در لحظه آخر که حضرت سلیمان به خدمت خدا می رفت که موافقت خود را اعلام کند بیاد آوردند که با لاک پشت خانه خود مشورت نکرده اند
وقتی به لاک پشت گفتند لاک پشت مخالفت کردند و گفتند اگر می خواهی قبول کنی شرط بگذار که همه اطرافیانت هم زنده بمانند زیرا تو هی دل می یندی و آنها می میرند و اینگونه تو دق میکنی – و سلیمان نبی خدا را شکر کرد که یک رای هم جا نینداخته اند و با همه مشورت کردند .
دوستان در هیچ جای بحث نتیجه نگیرید که این بحث آفات زیادی دارد – بعد از 2 جلسه که بحث تمام شد به یک نتیجه کامل می رسیم برای زندگی بهتر و اسلامی تر .
برای جنگ احد سرداران لشکر پیامبر خدمت پیامبر رسیدند و پیامبر نظرشان این بود که حصار داشته باشیم و دشمنان را به داخل مدینه بکشانیم و در کوچه ها آنها را گیر بیندازیم ، اما سرداران مخالفت کردند و گفتند در صحرا جنگ میکنیم
پیامبر تاملی کردند و گفتند من حرفی که میزنم حرف خداست اما اینها مخالفت می کنند و این آیه نازل شد :
سوره آل عمران – آیه 159 :
فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ
پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد
خداون می فرماید ببخش آنها را و برای انها استغفار کن و مشورتشان را بکار گیر . ممکن است در احد شکست بخورید اما سنت مشورت را خط نزن .
تو با اینکه یقین داری درست است و پیامبر هستی پس کاری کن که آیندگان از تو عبرت گیرند و الگو باشی – انها عصمت تو را درک نکرده اند و از گناه آنها بگذر .
دستور مستقیم قرآن است که در مشاوره نزدیکترین به ثواب و دورترین به خطا را برگزین ؛ این امر الزاما درست نیست ، تو وظیفه خود را انجام دادی و مشورتت را کرده ای ، بقیه را بخدا بسپار
سوره شوری – آیه 38 :
وَ الَّذینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَیْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ
و کسانی که پروردگارشان را ( در دعوت به ایمان و عمل ) اجابت کرده اند ، و نماز را برپا داشته اند و کارشان در میان خودشان به مشاوره برگزار می گردد ، و از آنچه به آنها روزی کرده ایم انفاق می کنند.
اگر من و شما کاری را بدون مشورت انجام دهیم و شکست بخوریم ؛ هم شکست خورده ایم و هم گناه مشورت نکردن را مرتکب شده ایم و اگر شکست خنوریم خدا لطف کرده است اما گناه را انجام داده ایم . برای مشورت امر شده است !
قریب به 318 روایت دستوری از اهل بیت فقط در اصول کافی برای مشاوره داریم .
حالا دختر و پسر می آیند و می گویند چرا بدبخت شده ایم ؟! چون دستور خدا که مشورت بوده است را گوش نکرده اید .
نکبت ترک امر الهی زندگی آدم ها را می گیرد ولو اینکه تصمیم درست گرفته باشید که برای درست هم باید مشورت کنید .
سوره بقره – آیه 233 :
حال اگر پدر و مادر بخواهند روی توافق و مشورتشان ( فرزند را قبل از موعد مقرر ) از شیر بگیرند بر آنها گناهی نیست.
چقدر میزان مشورت و شوری قوی است که وقتی در زمانه ما می آید در فقه ، میشود یکی از مبانی استنباط !
علمای یک طایفه جمع شوند و حکمی بدهند اگر حکم غلط هم باشد خداوند در لوح محفوظ آن را درست می کند و مردم به مشورت و عقل قوم خود اعتماد کردند و رعایت شده است و پیروی کردند ؛ خداوند می فرماید در غلط جمع هم رحمت و ثواب قرار می دهم و آن را اصلاح می کنم .
مکارم الاخلاق – ص 238 :
اگر از نظر اصول تمام امرها دلالت بر وجوب نکند که معمولا می کند و از نظر اصول تمام نهی ها دلالت بر حرام بودن نکند که می کند این هم یک امر نهی رسمی پیامبر است .
هیچ کدام از شما نباید بدون مشورت کاری را انجام دهد .
نهج السعاده – ج 75 – ص 274 :
هیچ کس با مشورت بدبخت نشد و هیچ کس با مشورت نکردن و خود رای بودن روی خوشبختی را نخواهید دید .
کار درستی را میخواهید انجام دهید ، اگر مشورت هم میکردید میگفتند درست است ، اما اگر مشورت نکنید واجب خدا را ترک کردی و در آن نکبت ایجاد می شود .
نمونه های مشورت معصومین :
معصومین عصمت دارند از گناه و اشتباه ، با این حال در همه موارد مشورت میکردند .
پیامبر در جنگ احد – بدر – خندق – طائف – بتوک – صلح هدیبیه – برخورد با یهودیان مدینه – در واگذاری مسئولیت
در زمان امام علی ع 3 تا از حاکمان آن زمان فاسق بودند و امام هم می دانستند اما رای مردم را انتخاب کردند .
با مهاجرین و انصار قبل از عزیمت به شام مشورت کردند .
امام صادق ع با فضیل مشورت کردند در بعضی از مسائل
امام کاظم ع که مهدی عباسی او را تهدید کرده بود امام درباره تهدید با دوستان مشورت کردند
امام رضا ع در جاهای بسیار زیادی مشورت کردند حتی با مامون
امام حسین ع از شب عید قربان که به سمت کربلا حرکت کردند با همه مشورت کردند و در آخر مشورت گفتند اگر حرف شما درست هم باشد من وظیفه الهی بهم الهام شده است که به کربلا بروم .
محمد حنفیه گفت : حسین جان من عموی تو هستم به قول عراقین اعتماد نکن آنها در طول تاریخ یکبار هم بقول خود وفا نکردند و همه در ان زمان میدانستند که رفتن حسین ع به کربلا اشتباه صد در صد است ؛ اما اباعبدالله فرمودند : می دانم – روشن کرد برای تاریخ که میدانسته کربلا چه خبر بوده است اما رفت و از مشاورین خود تشکر هم کرد .
محل مشورت :
امر داریم که در تمام امور اقتصادی ، اجتماعی ، خانوادگی ، دینی و .. مشورت کنید اما استثنائاتی هم وجود دارد .
وسائل الشیعه حرعاملی – ج 8 – ص 426 :
مشورت فقط در چارچوب مرزهای ان جایز است و در غیر آن اگر مشورتی کردی ضرری که به تو می رسد بیشتر از سود است .
جاهایی که مشورت نباید کرد :
+ الزامات شرعیه : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحْیِیکُمْ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ
اى کسانى که ایمان آوردهاید چون خدا و پیامبر شما را به چیزى فرا خواندند که به شما حیات مىبخشد آنان را اجابت کنید و بدانید که
خدا میان آدمى و دلش حایل مىگردد و هم در نزد او محشور خواهید شد
خط قرمز صحبت خدا و رسول خداست و بعد خط قرمز را تا زیر ولایت می کشند .
اگر رسیدید به اینجا که فرض می کنیم قرآن اشتباه گفته ؛ رسول خدا اشتباه گفته و مصومین هم اشتباه ، ولی فقیه هم اشتباه میکند اینجا نباید مشورت انجام دهید ، باید استجابت کنید همان ها را .
هر قومی واجب است که ناچارا امیری داشته باشد حتی اگر ظالم باشد .
+ الزامات عقلیه : چیزهایی که عقل کل می گوید محال است ، اینجا مشورت لازم نیست .
خیلی جاها احکام اسلام بخاطر الزامات عقلیه تعطیل می شود مثلا حکم حجاب برای پیرزن فرتوت میگوید که واجب نیست .
+ جانشینی پیامبر : در غرب اینگونه می گویند که از بزرگترین افتخارات اسلام تاسیس دموکراسی بعد از رحلت پیامبر بوده است – اما ما می گوییم پیامبر دینی آورده است و کتابی دارد که در کتاب ما می گوید پیامبران و ائمه را خداوند باید منصوب کند .
+ خارج از محدوده فکر بشر : که در این مورد مشورت کردن بیهوده است و کلا وقت تلف کردن است و در برخی از مسائل فلسفی انسان به هیچ نتیجه ای نمی رسد و فقط عمر خود را تلف می کند و برخی از انها هم بسیار خوب است و ورزش عقلی ست .
آداب مشاوره :
1 – در مشاوره باید اصول اخلاقی حاکم باشد ؛ اگر هوای نفس و شهوت حاکم باشد مشاوره به غلط می انجامد .
بسیاری از مشورت ها می شود با هم جنس انجام گیرد زیرا با جنس مخالف احتمالاتی دارد که یکی از احتمالات آن داخل شدن هوای نفس و شهوت است .
2 – بر مبنای رفاقت باشد که اثر ان بیشتر است .
3 – بیان کامل مشکل باشد .
وسائل الشیعه – ج 11 – ص 215 - امام علی ع :
وقتی به مشاوره می روید تمام مشکل را بیان کنید تا ان کسی که می خواهد مشکل را برطرف کند از بررسی آن عاجز نماند .
4 – به مشاور رفیق و صالح اعتماد وجود داشته باشد زیرا صلاحیت دارد و همچنین رفیق تو است
رساله حقوق امام سجاد ع :
حق مشاور بر تو آن است که اگر رای ناموافق تو را داد متهمش نکنی زیرا ناهماهنگی دیدگاه ها طبیعی است و به کار بستن رای او مختاری ، اما اتهام به کسی که خودت به او گفتی مشاور خوبی هستی نزن که این کار حرام است .
ویژگی های مشاور :
• خردمند باشد و به عقل آن بشود اعتماد کرد و در خردمندی مشهور باشد
• متخصص باشد در امری که تو می خواهی ورود پیدا کنی و باید به آن مسئله اشراف داشته باشد .
برادران و خواهرا ن به دوستان خود مشورت ندهید نه در مسائل دینی و نه در مسائل خانوادگی – وقتی کسی در مورد مسائل خانوادگی از من می پرسد می گویم به متخصص مراجعه کنید – به دوستان خود مشاوره ازدواج ندهید
• دیندار باشد
• آزاده باشد و وام دار کسی نباشد
• جوانمرد باشد و مردانگی داشته باشد .
• تجربه لازم را در امر مورد نظر داشته باشد
• شهرت به راستگویی داشته باشد
• صراحت داشته باشد و ترسو نباشد ؛ همانطور که معصوم ع فرمود : بهترین دوستان من کسی است که عیب من را می گویند .
یکی از جملات کلیشه در مشاوره ها که مشاور به طرفین می گوید این است که در هر دعوایی 2 طرف مقصر هستند اما درصد تقصیرها فرق می کند اگر به هر کدام از شماها چیزی گفت ناراحت نشوید زیرا هردو مقصر هستید .
• مشاور باشد . یعنی شغل او فقط مشاوره باشد ؛ مشاور ادمی ست که باید درگیر شود در مشکل طرف مقابل . تلفن او در دسترس باشد و در هرلحظه در صدد برطرف کردن مشکل او باشد .
این درگیری مشاوران باعث میشود که زود پیر شوند و خورد میشوند زیرا شغل این آدمها شنیدن دردهای دیگران است و اگر شغل دیگیری داشته باشد به شغل او لطمه وارد می شود .
خیلی ها که به سراغ من می آیند برای مشاوره عذرخواهی میکنم که شغل من مشاوره نیست و اگر بخواهم وارد این مسئله شوم ذهن من درگیر می شود و به منبر رفتن من لطمه وارد می شود .
لازمه ش این است که طرف شغلش فقط مشاوره باشد و پول خود را هم بگیرد ، پس عزیزان برای مشاوره هزینه کنید .
در مملکت ما رسانه خیلی قوی است و ما محصولات مشاوره ای زیاد داریم .
الزاما برای رفع مشکلات یک آدم نباید روبه رویت باشد ، اینهمه کتاب و نرم افزار و اینترنت و .. وجود دارد خب اینها را مطالعه کنید و از اینها استفاده کنید مگر خود بنده چند تا مشاور دارم و سالی چند بار اساتید خودم رو می بینم ؟!
مشاوران من کتاب و نرم افزار و اینترنت است و دنبال کردن مباحث اساتید و ارگ همه موردها را دنبال کردم و مشکلم حل نشد آن موقع به سراغ استاد می روم .
این مواردی که خودمتتون گفتم ( کتاب و نرم افزار و اینترنت و .. ) می شود مشاور غیر حضوری که صد رد صد مباحث و مشکلات امروز ما که نیازمند مشاوره است با مشاوره غیر حضوری حل می شود و نیاز یبه مشاوره حضوری نداریم مگر در مسائل روبرو که اغلب هم مسائل خانوادگی هستند که حتما باید حضوری باشند .
مشاوره از مصدر شور است و شور در ادبیات عرب به معنای خالی کردن چیزی که سود دارد برای تو .
مشاوره یک منبع علمی است برای چیزی که شما می خواهید .
در ادبیات عرب به زنبورداری که زنبور دارد می گویند شورت العسل ؛ یعنی خالی کردن عسل که از ریشه شور می آید .
وسائل الشیعه حرعاملی – ج 2 – ص 429 – امام علی ع :
تعریف مشورت : دیدگاه های گوناگون صاحبنظران را در هم آمیز و از میان آنها نزدیکترین رای به ثواب و دورترین رای به خطا را برگزین و عمل کن .
وقتی دیدگاه ها را در کنار هم جمع کردی یقینا ممکنه درست نباشد و تو باید نزدیکترین به ثواب را انتخاب کنی .
مشاوره ضرورت عقلیه است و به دین کاری ندارد و یقینا عقل جمعی بهتر از عقل فردی است .
خداوند از حضرت جبرائیل به حضرت سلیمان وحی کرد که شما عمرتان زیاد است خداوند فرموده اگر میخواهید میتوانید مادام العمر زنده باشی ، حضرت سلیمان با همه اطرافیان مشورت کردند و همه موافقت کردند و گفتند خیلی خوب است که زمین بدون پیامبر نمی ماند و عمر شما طولانی است ؛ در لحظه آخر که حضرت سلیمان به خدمت خدا می رفت که موافقت خود را اعلام کند بیاد آوردند که با لاک پشت خانه خود مشورت نکرده اند
وقتی به لاک پشت گفتند لاک پشت مخالفت کردند و گفتند اگر می خواهی قبول کنی شرط بگذار که همه اطرافیانت هم زنده بمانند زیرا تو هی دل می یندی و آنها می میرند و اینگونه تو دق میکنی – و سلیمان نبی خدا را شکر کرد که یک رای هم جا نینداخته اند و با همه مشورت کردند .
دوستان در هیچ جای بحث نتیجه نگیرید که این بحث آفات زیادی دارد – بعد از 2 جلسه که بحث تمام شد به یک نتیجه کامل می رسیم برای زندگی بهتر و اسلامی تر .
برای جنگ احد سرداران لشکر پیامبر خدمت پیامبر رسیدند و پیامبر نظرشان این بود که حصار داشته باشیم و دشمنان را به داخل مدینه بکشانیم و در کوچه ها آنها را گیر بیندازیم ، اما سرداران مخالفت کردند و گفتند در صحرا جنگ میکنیم
پیامبر تاملی کردند و گفتند من حرفی که میزنم حرف خداست اما اینها مخالفت می کنند و این آیه نازل شد :
سوره آل عمران – آیه 159 :
فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ
پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد
خداون می فرماید ببخش آنها را و برای انها استغفار کن و مشورتشان را بکار گیر . ممکن است در احد شکست بخورید اما سنت مشورت را خط نزن .
تو با اینکه یقین داری درست است و پیامبر هستی پس کاری کن که آیندگان از تو عبرت گیرند و الگو باشی – انها عصمت تو را درک نکرده اند و از گناه آنها بگذر .
دستور مستقیم قرآن است که در مشاوره نزدیکترین به ثواب و دورترین به خطا را برگزین ؛ این امر الزاما درست نیست ، تو وظیفه خود را انجام دادی و مشورتت را کرده ای ، بقیه را بخدا بسپار
سوره شوری – آیه 38 :
وَ الَّذینَ اسْتَجابُوا لِرَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَیْنَهُمْ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ
و کسانی که پروردگارشان را ( در دعوت به ایمان و عمل ) اجابت کرده اند ، و نماز را برپا داشته اند و کارشان در میان خودشان به مشاوره برگزار می گردد ، و از آنچه به آنها روزی کرده ایم انفاق می کنند.
اگر من و شما کاری را بدون مشورت انجام دهیم و شکست بخوریم ؛ هم شکست خورده ایم و هم گناه مشورت نکردن را مرتکب شده ایم و اگر شکست خنوریم خدا لطف کرده است اما گناه را انجام داده ایم . برای مشورت امر شده است !
قریب به 318 روایت دستوری از اهل بیت فقط در اصول کافی برای مشاوره داریم .
حالا دختر و پسر می آیند و می گویند چرا بدبخت شده ایم ؟! چون دستور خدا که مشورت بوده است را گوش نکرده اید .
نکبت ترک امر الهی زندگی آدم ها را می گیرد ولو اینکه تصمیم درست گرفته باشید که برای درست هم باید مشورت کنید .
سوره بقره – آیه 233 :
حال اگر پدر و مادر بخواهند روی توافق و مشورتشان ( فرزند را قبل از موعد مقرر ) از شیر بگیرند بر آنها گناهی نیست.
چقدر میزان مشورت و شوری قوی است که وقتی در زمانه ما می آید در فقه ، میشود یکی از مبانی استنباط !
علمای یک طایفه جمع شوند و حکمی بدهند اگر حکم غلط هم باشد خداوند در لوح محفوظ آن را درست می کند و مردم به مشورت و عقل قوم خود اعتماد کردند و رعایت شده است و پیروی کردند ؛ خداوند می فرماید در غلط جمع هم رحمت و ثواب قرار می دهم و آن را اصلاح می کنم .
مکارم الاخلاق – ص 238 :
اگر از نظر اصول تمام امرها دلالت بر وجوب نکند که معمولا می کند و از نظر اصول تمام نهی ها دلالت بر حرام بودن نکند که می کند این هم یک امر نهی رسمی پیامبر است .
هیچ کدام از شما نباید بدون مشورت کاری را انجام دهد .
نهج السعاده – ج 75 – ص 274 :
هیچ کس با مشورت بدبخت نشد و هیچ کس با مشورت نکردن و خود رای بودن روی خوشبختی را نخواهید دید .
کار درستی را میخواهید انجام دهید ، اگر مشورت هم میکردید میگفتند درست است ، اما اگر مشورت نکنید واجب خدا را ترک کردی و در آن نکبت ایجاد می شود .
نمونه های مشورت معصومین :
معصومین عصمت دارند از گناه و اشتباه ، با این حال در همه موارد مشورت میکردند .
پیامبر در جنگ احد – بدر – خندق – طائف – بتوک – صلح هدیبیه – برخورد با یهودیان مدینه – در واگذاری مسئولیت
در زمان امام علی ع 3 تا از حاکمان آن زمان فاسق بودند و امام هم می دانستند اما رای مردم را انتخاب کردند .
با مهاجرین و انصار قبل از عزیمت به شام مشورت کردند .
امام صادق ع با فضیل مشورت کردند در بعضی از مسائل
امام کاظم ع که مهدی عباسی او را تهدید کرده بود امام درباره تهدید با دوستان مشورت کردند
امام رضا ع در جاهای بسیار زیادی مشورت کردند حتی با مامون
امام حسین ع از شب عید قربان که به سمت کربلا حرکت کردند با همه مشورت کردند و در آخر مشورت گفتند اگر حرف شما درست هم باشد من وظیفه الهی بهم الهام شده است که به کربلا بروم .
محمد حنفیه گفت : حسین جان من عموی تو هستم به قول عراقین اعتماد نکن آنها در طول تاریخ یکبار هم بقول خود وفا نکردند و همه در ان زمان میدانستند که رفتن حسین ع به کربلا اشتباه صد در صد است ؛ اما اباعبدالله فرمودند : می دانم – روشن کرد برای تاریخ که میدانسته کربلا چه خبر بوده است اما رفت و از مشاورین خود تشکر هم کرد .
محل مشورت :
امر داریم که در تمام امور اقتصادی ، اجتماعی ، خانوادگی ، دینی و .. مشورت کنید اما استثنائاتی هم وجود دارد .
وسائل الشیعه حرعاملی – ج 8 – ص 426 :
مشورت فقط در چارچوب مرزهای ان جایز است و در غیر آن اگر مشورتی کردی ضرری که به تو می رسد بیشتر از سود است .
جاهایی که مشورت نباید کرد :
+ الزامات شرعیه : یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اسْتَجِیبُواْ لِلّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُم لِمَا یُحْیِیکُمْ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ
اى کسانى که ایمان آوردهاید چون خدا و پیامبر شما را به چیزى فرا خواندند که به شما حیات مىبخشد آنان را اجابت کنید و بدانید که
خدا میان آدمى و دلش حایل مىگردد و هم در نزد او محشور خواهید شد
خط قرمز صحبت خدا و رسول خداست و بعد خط قرمز را تا زیر ولایت می کشند .
اگر رسیدید به اینجا که فرض می کنیم قرآن اشتباه گفته ؛ رسول خدا اشتباه گفته و مصومین هم اشتباه ، ولی فقیه هم اشتباه میکند اینجا نباید مشورت انجام دهید ، باید استجابت کنید همان ها را .
هر قومی واجب است که ناچارا امیری داشته باشد حتی اگر ظالم باشد .
+ الزامات عقلیه : چیزهایی که عقل کل می گوید محال است ، اینجا مشورت لازم نیست .
خیلی جاها احکام اسلام بخاطر الزامات عقلیه تعطیل می شود مثلا حکم حجاب برای پیرزن فرتوت میگوید که واجب نیست .
+ جانشینی پیامبر : در غرب اینگونه می گویند که از بزرگترین افتخارات اسلام تاسیس دموکراسی بعد از رحلت پیامبر بوده است – اما ما می گوییم پیامبر دینی آورده است و کتابی دارد که در کتاب ما می گوید پیامبران و ائمه را خداوند باید منصوب کند .
+ خارج از محدوده فکر بشر : که در این مورد مشورت کردن بیهوده است و کلا وقت تلف کردن است و در برخی از مسائل فلسفی انسان به هیچ نتیجه ای نمی رسد و فقط عمر خود را تلف می کند و برخی از انها هم بسیار خوب است و ورزش عقلی ست .
آداب مشاوره :
1 – در مشاوره باید اصول اخلاقی حاکم باشد ؛ اگر هوای نفس و شهوت حاکم باشد مشاوره به غلط می انجامد .
بسیاری از مشورت ها می شود با هم جنس انجام گیرد زیرا با جنس مخالف احتمالاتی دارد که یکی از احتمالات آن داخل شدن هوای نفس و شهوت است .
2 – بر مبنای رفاقت باشد که اثر ان بیشتر است .
3 – بیان کامل مشکل باشد .
وسائل الشیعه – ج 11 – ص 215 - امام علی ع :
وقتی به مشاوره می روید تمام مشکل را بیان کنید تا ان کسی که می خواهد مشکل را برطرف کند از بررسی آن عاجز نماند .
4 – به مشاور رفیق و صالح اعتماد وجود داشته باشد زیرا صلاحیت دارد و همچنین رفیق تو است
رساله حقوق امام سجاد ع :
حق مشاور بر تو آن است که اگر رای ناموافق تو را داد متهمش نکنی زیرا ناهماهنگی دیدگاه ها طبیعی است و به کار بستن رای او مختاری ، اما اتهام به کسی که خودت به او گفتی مشاور خوبی هستی نزن که این کار حرام است .
ویژگی های مشاور :
• خردمند باشد و به عقل آن بشود اعتماد کرد و در خردمندی مشهور باشد
• متخصص باشد در امری که تو می خواهی ورود پیدا کنی و باید به آن مسئله اشراف داشته باشد .
برادران و خواهرا ن به دوستان خود مشورت ندهید نه در مسائل دینی و نه در مسائل خانوادگی – وقتی کسی در مورد مسائل خانوادگی از من می پرسد می گویم به متخصص مراجعه کنید – به دوستان خود مشاوره ازدواج ندهید
• دیندار باشد
• آزاده باشد و وام دار کسی نباشد
• جوانمرد باشد و مردانگی داشته باشد .
• تجربه لازم را در امر مورد نظر داشته باشد
• شهرت به راستگویی داشته باشد
• صراحت داشته باشد و ترسو نباشد ؛ همانطور که معصوم ع فرمود : بهترین دوستان من کسی است که عیب من را می گویند .
یکی از جملات کلیشه در مشاوره ها که مشاور به طرفین می گوید این است که در هر دعوایی 2 طرف مقصر هستند اما درصد تقصیرها فرق می کند اگر به هر کدام از شماها چیزی گفت ناراحت نشوید زیرا هردو مقصر هستید .
• مشاور باشد . یعنی شغل او فقط مشاوره باشد ؛ مشاور ادمی ست که باید درگیر شود در مشکل طرف مقابل . تلفن او در دسترس باشد و در هرلحظه در صدد برطرف کردن مشکل او باشد .
این درگیری مشاوران باعث میشود که زود پیر شوند و خورد میشوند زیرا شغل این آدمها شنیدن دردهای دیگران است و اگر شغل دیگیری داشته باشد به شغل او لطمه وارد می شود .
خیلی ها که به سراغ من می آیند برای مشاوره عذرخواهی میکنم که شغل من مشاوره نیست و اگر بخواهم وارد این مسئله شوم ذهن من درگیر می شود و به منبر رفتن من لطمه وارد می شود .
لازمه ش این است که طرف شغلش فقط مشاوره باشد و پول خود را هم بگیرد ، پس عزیزان برای مشاوره هزینه کنید .
در مملکت ما رسانه خیلی قوی است و ما محصولات مشاوره ای زیاد داریم .
الزاما برای رفع مشکلات یک آدم نباید روبه رویت باشد ، اینهمه کتاب و نرم افزار و اینترنت و .. وجود دارد خب اینها را مطالعه کنید و از اینها استفاده کنید مگر خود بنده چند تا مشاور دارم و سالی چند بار اساتید خودم رو می بینم ؟!
مشاوران من کتاب و نرم افزار و اینترنت است و دنبال کردن مباحث اساتید و ارگ همه موردها را دنبال کردم و مشکلم حل نشد آن موقع به سراغ استاد می روم .
این مواردی که خودمتتون گفتم ( کتاب و نرم افزار و اینترنت و .. ) می شود مشاور غیر حضوری که صد رد صد مباحث و مشکلات امروز ما که نیازمند مشاوره است با مشاوره غیر حضوری حل می شود و نیاز یبه مشاوره حضوری نداریم مگر در مسائل روبرو که اغلب هم مسائل خانوادگی هستند که حتما باید حضوری باشند .
